Cúng Tết Đoan Ngọ 5 Tháng 5: Mâm Cúng, Bài Cúng, Văn Khấn

Trong số những ngày lễ cúng cổ truyền của người Việt, cúng Tết Đoan ngọ là một trong những ngày đặc biệt nhất. Vậy ý nghĩa của lễ cúng này là gì và cách cúng Tết Đoan ngọ như thế nào cho đúng? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về văn hóa đặc sắc của người Việt.

Ý nghĩa của lễ cúng Tết Đoan ngọ

Tết Đoan ngọ hay còn được gọi với cái tên dân giã và quen thuộc hơn là tết diệt sâu bọ. Nghi lễ truyền thống này đã có từ lâu đời và được biết đến không chỉ ở Việt Nam, mà cũng là ngày lễ tại nhiều quốc gia châu Á như Trung Quốc.

Theo quan niệm dân gian, lễ cúng Tết Đoan ngọ thường được tổ chức vào ngày mùng 5/5 âm lịch. Đây là thời điểm bắt đầu một vụ mùa mới, vì thế các gia đình sẽ chuẩn bị một mâm cúng để dâng lên tổ tiên và thần linh, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và không bị sâu bọ quấy nhiễu.

Ngoài ra, Tết Đoan ngọ còn là dịp để mọi thành viên trong gia đình sum họp, cùng nhau trừ bỏ những điều không may, xua đuổi bệnh tật (các loại giun sán ký sinh trong cơ thể gây bệnh)….

Mâm cúng Tết Đoan ngọ có những gì?

Mâm lễ ngày Tết Đoan ngọ tại các vùng miền sẽ có sự khác nhau tùy theo phong tục tập quán, mâm đồ cúng của từng gia đình cũng sẽ khác nhau tùy vào điều kiện của mỗi nhà. Tuy nhiên, thường sẽ có hai mâm cúng sau:

Mâm cúng Tết Đoan ngọ trong nhà

• 1 mâm cơm chay.
• 1 mâm hoa quả theo mùa có đủ các vị chua, cay, đắng, mặn, ngọt.
• 9 bông hoa đồng tiền đỏ cài lên mâm hoa quả.
• Bánh chay.
• Xôi chay.
• 3 chén rượu có màu trắng, đỏ, vàng.
• 3 chén trà có hương vị khác nhau.
• Vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá.
• Tiền âm phủ.

Mâm cúng mùng 5 tháng 5 ngoài sân

• Mâm ngũ quả có các vị cay, đắng, mặn, ngọt, chua.
• 9 bông hoa đồng tiền đỏ cài lên mâm ngũ quả.
• 5 chén rượu có màu trắng, đỏ, vàng, xanh, đen.
• 5 chén trà với các hương bị khác nhau.
• Bánh chay (bánh gio, bánh ú…)
• Xôi chay, xôi chè.
• Vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá.
• 1 chiếc lọng đỏ có viền vàng.

Ngoài ra, người miền Trung còn cúng vịt, người Huế cúng chè kê, người Lào Cai cúng bánh khúc….

Văn khấn, bài cúng mùng 5 tháng 5 chuẩn nhất

Văn khấn mùng 5 tháng 5 trong nhà

Đây là bài văn khấn Tết Đoan ngọ được đọc khi cúng gia tiên ở trong nhà. Bài cúng này sẽ được đọc trước bài cúng ở ngoài sân. Đối với những gia đình không làm mâm lễ đặt ban thờ thì có thể bỏ qua bài cúng này.

Văn khấn Tết Đoan ngọ ngoài sân

Bài văn khấn này sẽ được đọc khi đặt lễ cúng ở ngoài sân. Nội dung chính của bài văn cũng là cầu xin các vị thần linh, tổ tiên phù hộ cho mùa màng bội thu, không sâu bệnh, cầu cho cả gia đình được mạnh khỏe, bình an và hạnh phúc.

Cúng Tết Đoan ngọ vào giờ nào, ngày nào năm 2022?

Từ xưa đến nay, lễ cúng Tết Đoan ngọ thường được thực hiện vào buổi trưa ngày mùng 5/5 âm lịch hàng năm. Đoan ngọ có nghĩa là vào đầu giờ ngọ, từ 11h trưa - 1h chiều. Đây là thời điểm tốt nhất để làm lễ cúng, trong đó giờ đẹp nhất là lúc 12h trưa. Vì theo quan niệm của dân gian, đây là thời điểm dương khí thịnh nhất trong ngày cũng như trong năm.

Vào khoảng thời gian này, những người ở vùng nông thôn sẽ rủ nhau đi hái lá thuốc để chữa các bệnh về đường ruột, ngoài da, cảm mạo hoặc dùng để nấu nước xông. Đối với vùng thành thị, người dân có tục lệ mua lá thuốc vào ngày diệt sâu bọ.

Tuy nhiên, nếu gia đình nào không thể thu xếp thời gian để làm lễ cúng vào buổi trưa, thì có thể cúng vào lúc 7 - 9h sáng. Đây cũng là khung giờ hoàng đạo trong ngày, thích hợp để thực hiện các nghi lễ tâm linh.

Trong năm 2022, Tết Đoan ngọ mùng 5/5 âm lịch sẽ rơi vào ngày mùng 3/6 dương lịch. Tức là ngày thứ sáu trong tuần đầu tiên của tháng 6.

Nghi lễ cúng Tết Đoan ngọ

Các thủ tục làm lễ cúng tết diệt sâu bọ khá đơn giản. Gia chủ chỉ cần bày biện lễ vật lên bàn thờ đối với mâm lễ cúng gia tiên, còn đối với lễ cúng ngoài trời thì bày trên một chiếc mâm và đặt tại một trí trí trang trọng.

Khi bắt đầu làm lễ cúng, gia chủ sẽ thắp hương và đọc bài khấn. Đọc bài khấn trong nhà trước, ngoài nhà sau. Đọc xong thì chắp tay vái ba lần, đợi đến khi qua một tuần hương thì có thể hóa vàng và hạ lộc.

Những điều kiêng kỵ vào ngày tết diệt sâu bọ

Theo quan niệm dân gian, để mọi chuyện được thuận buồm xuôi gió, trong ngày mùng 5/5 âm lịch cần tránh những việc sau:

• Không vứt dép lộn xộn: Vì trong tiếng Hán từ giày dép đồng âm với từ “tà”, do đó nếu để giày dép không gọn gàng thì có thể chiêu dụ tà khí.
• Không để tiền rơi: Nếu bị tiền rơi thì có thể dẫn đến tài lộc, tài vận đi xuống.
• Không mua các đồ vật có hình thù kỳ quái: Việc này để tránh rước thêm tà khí vào nhà.
• Không nán lại tại những nơi âm u: Nếu xuất hành trong ngày này thì nên tránh xa bệnh viện, đám ma vì những nơi này âm khí nặng, có thể dễ sinh ra các bệnh tật, tà khí.
• Không chọn phòng đầu tiên hoặc cuối cùng khi đi nhà nghỉ, khách sạn: Vì các vị trí này dễ hút nguồn năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe.

Mâm lễ cúng ngày mùng 5 tháng 5 nên tự chuẩn bị hay đặt sẵn?

Những năm gần đây, mỗi khi gần đến ngày Tết Đoan ngọ thì trên các trang mạng xã hội xuất hiện rất nhiều quảng cáo về dịch vụ đặt mâm cúng, khiến nhiều người băn khoăn không biết nên tự chuẩn bị mâm cơm cúng hay đặt sẵn. Một số người cho rằng tự tay chuẩn bị lễ vật mới thể hiện được lòng thành đối với các vị thần linh và tổ tiên; nhưng số khác lại nói rằng quan trọng là thành tâm và chỉ cần chuẩn bị đầy đủ mâm lễ dâng lên bề trên là được.

Dù có nhiều ý kiến trái chiều, song không thể phủ nhận là việc đặt mâm cúng phù hợp hơn với cuộc sống hiện đại ngày nay, đặc biệt là nếu ngày lễ rơi vào đúng thời điểm giữa tuần khi mọi người còn phải đi làm. Do đó, nhiều người sẵn sàng bỏ thêm một chút tiền để có được mâm cỗ tươm tất dâng lên các vị thần và tổ tiên, mà không cần phải mất nhiều thời gian để sắm sửa, nấu nướng các đồ cúng.

Đặc biệt, nếu chọn dịch vụ đồ cúng trọn gói Đồ Cúng Ba Miền, khách hàng còn được tư vấn chi tiết về các đồ lễ nên chuẩn bị và hỗ trợ bày trí mâm cúng sao cho đẹp mắt nhất. Các đồ chay, mặn trong mâm lễ đều được lựa chọn nguyên liệu cẩn thận và chế biến trong ngày, nên luôn đảm bảo hương vị và an toàn vệ sinh thực phẩm. Đồng thời, các mâm cúng tại đây luôn được điều chỉnh linh hoạt theo từng nhu cầu của khách hàng, nhưng vẫn đảm bảo phù hợp với tín ngưỡng tâm linh của người Việt.

Với những thông tin được chia sẻ trong bài viết trên, hi vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ngày Tết Đoan ngọ, cũng như cách lễ vật và thủ tục cần thực hiện trong ngày này. Chúc bạn có một ngày lễ vui vẻ cùng với người thân và gia đình.