Ngôn chí là một chùm thơ Nôm bao gồm 21 bài nằm trong tập Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi. Nội dung chủ yếu trong chùm thơ Ngôn chí ấy là bộc lộ tâm sự của một nhà Nho không quên hoài bão, không quên giữ trọn đạo dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ đến bạn đọc nội dung bài Ngôn chí số 20 (Dấu người đi) cùng với đề đọc hiểu Ngôn chí bài 20 giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về nội dung cũng như nghệ thuật của tác phẩm.
- Phân tích Bảo kính cảnh giới bài 38
- Ngôn chí bài 10 đọc hiểu
1. Bài thơ Ngôn chí số 20
Ngôn chí bài 20
Dấu người đi là đá mòn,
Ðường hoa vướng vất trúc luồn.
Cửa song dãi xâm hơi nắng,
Tiếng vượn kêu vang cách non.
Cây rợp tán che am mát,
Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn.
Rùa nằm hạc lẩn nên bầy bạn,
Ủ ấp cùng ta làm cái con.
2. Đọc hiểu Ngôn chí bài 20
Đọc bài thơ: Ngôn chí bài 20 và trả lời câu hỏi:
Dấu người đi là đá mòn,
Ðường hoa vướng vất trúc luồn.
Cửa song dãi xâm hơi nắng,
Tiếng vượn kêu vang cách non.
Cây rợp tán che am mát,
Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn.
Rùa nằm hạc lẩn nên bầy bạn,
Ủ ấp cùng ta làm cái con.
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản trên.
Câu 2. Liệt kê một số hình ảnh thiên nhiên hiện lên qua con mắt nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Câu 3. Thời gian không gian trong bài thơ được cảm nhận như thế nào?
Câu 4. Nhận xét bức tranh thiên nhiên được mô tả trong bài thơ?
Câu 5. Nhân vật trữ tình chọn lối sống như thế nào ? Lối sống đó có còn phù hợp với cuộc sống con người hiện đại hôm nay không?
Câu 6. Cảm nhận về bức tranh thiên trong bài thơ.
Gợi ý
Câu 1.
Thể thơ của văn bản Ngôn chí 20: Thất ngôn xen lục ngôn.
Câu 2.
Một số hình ảnh thiên nhiên nào hiện lên qua con mắt nhân vật trữ tình: Đá mòn, đường hoa, trúc, nắng qua song cửa, tiếng vượn nơi núi non, cây rợp tán, trăng soi bên hồ.
Câu 3. Thời gian và không gian được cảm nhận qua các hình ảnh. Với tiếng kêu, hình ảnh cây rợp, hay hình ảnh "cửa song giãi, xâm hơi nắng".
Câu 4.
- Nhận xét bức tranh thiên nhiên được mô tả trong bài thơ:
- Bức tranh thiên nhiên thanh bình, êm ả, có màu sắc, ánh sáng, thanh âm, có cỏ cây, có muông thú,…
- Thiên nhiên gần gũi, hòa hợp với con người, có hồn …
Câu 5.
Gợi ý
Nhân vật trữ tình xuất hiện với phong thái ung dung, tự do, tự tại; chọn lối sống hòa hợp với thiên nhiên, yêu thiên nhiên.
- HS trình bày suy nghĩ cá nhân về ý 2 của câu hỏi: Lối sống đó có còn phù hợp với cuộc sống con người hiện đại hôm nay không?
HS có thể tham khảo một vài gợi ý sau:
+ Lối sống này rất cần cho nhịp sống vội, sống gấp của con người thời hiện đại ngày nay vì khi con người vội chạy theo guồng quay của cuộc sống, vô tình quên lãng đi việc bồi dưỡng tâm hồn, hưởng thụ những giây phút an nhàn, thảnh thơi trong cuộc sống nên lối sống này cần thiết để con người thanh lọc tâm hồn.
+ Vừa phù hợp vừa không phù hợp vì dù cuộc sống ở thời đại nào thì con người luôn cần hài hòa, vừa thích nghi với sự phát triển của xã hội, vừa chú trọng bồi dưỡng tâm hồn. Chúng ta nên lựa chọn lối sống lành mạnh, khoa học, toàn diện…
Mẫu
Nhân vật trữ tình trong bài thơ là người có lối sống đơn sơ, giản dị và hòa mình với thiên nhiên. Từ xưa đến nay, con người và thiên nhiên vẫn luôn là những điều không thể tách rời. Chúng ta không thể sống mà không có thiên nhiên. Tuy rằng trong cuộc sống hiện đại và hối hả như ngày nay, nhưng mỗi khi mệt mỏi hay căng thẳng trong vô thức chúng ta vẫn lựa chọn về với thiên nhiên để lấy lại cân bằng. Chính vì vậy, sống gần gũi hòa hợp với thiên nhiên vẫn luôn là điều cần thiết với con người dù cho ở thời đại nào đi chăng nữa.
Câu 6.
Bức tranh thiên nhiên được Nguyễn Trãi vẽ ra với những hình ảnh quen thuộc. Thiên nhiên hoang sơ với tiếng vượn kêu, tiếng vang trong không gian. Có hình ảnh đá mòn và đường hoa với hai hàng trúc xanh rì. Với những tán cây rợp bóng, làm cho không gian mát mẻ. Không chỉ là buổi sáng mà buổi tối bóng nguyệt in xuống hồ với bóng trăng tròn trịa. Hình ảnh bình dị nhưng đầy cảm xúc.
3. Ngôn chí bài số 20 trắc nghiệm
Dấu người đi là đá mòn,
Ðường hoa vướng vất trúc luồn.
Cửa song dãi xâm hơi nắng,
Tiếng vượn kêu vang cách non.
Cây rợp tán che am mát,
Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn.
Rùa nằm hạc lẩn nên bầy bạn,
Ủ ấp cùng ta làm cái con.
(Ngôn chí 20, Nguyễn Trãi)
Câu 1. Ban đầu bài thơ được viết với dạng nào?
A. Chữ Hán
B. Chữ Nôm
C. Chữ quốc ngữ
Câu 2. Bài thơ được trích từ tập thơ nào?
A. Quốc Trai thi tập
B. Quôc Âm thi tập
C. Quân Trung từ mệnh tập
D. Lam Sơn mạn lục
Câu 3. Ngôn chí có tổng cộng bao nhiêu bài?
A. 20 bài
B. 21 bài
C. 22 bài
D. 23 bài
Câu 4. Bài thơ được viết bằng thể thơ nào?
A. Thất ngôn
B. Thất ngôn bát cú
C. Thất ngôn bát cú Đường Luật
D. Thất ngôn bát cú Đường Luật biến thể.
Câu 5. Bằng cách nào nà người ta tưởng tượng ra thời gian và không gian của bài thơ?
A. Nhịp thơ
B. Ý nghĩa bài thơ
C. Nhan đề bài thơ
D. Hình ảnh trong bài thơ
Câu 6. Đâu không phải là bức tranh thiên nhiên ẩn trong bài thơ?
A. Thiên nhiên hiện ra đầy hùng vĩ, thơ mộng và trữ tình.
B. Thiên nhiên gần gũi với con người.
C. Nét đẹp thiên nhiên với những hình ảnh quen thuộc, giản đơn.
D. Bức tranh thiên nhiên rực rỡ sắc màu.
Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.
