Mổ u vú bao lâu thì lành? là câu hỏi bác sĩ điều trị nhận được nhiều nhất khi có chỉ định thực hiện can thiệp phẫu thuật để điều trị u vú cho người bệnh. Thạc sĩ, bác sĩ Huỳnh Bá Tấn, khoa Ngoại Vú - Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM giải đáp thắc mắc các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của người bệnh, ngay trong bài viết bên dưới.
Mổ u vú bao lâu thì lành?
Vết mổ u vú sẽ liền sau 7-10 ngày, và hồi phục hoàn toàn sau 2-4 tuần nếu u nhỏ, lành tính và chăm sóc tốt. Thời gian lành phụ thuộc vào kích thước u, vị trí mổ, phương pháp phẫu thuật và thể trạng người bệnh. Sau mổ cần giữ vết thương khô, tránh vận động mạnh và tái khám đúng hẹn để theo dõi hồi phục.
Trên thực tế, việc mổ u vú bao lâu thì lành còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: (1)
- Loại phẫu thuật: phẫu thuật cắt bỏ khối u thường nhanh lành hơn phẫu thuật cắt bỏ vú (do khối u quá lớn).
- Mức độ phức tạp của phẫu thuật: các phẫu thuật loại bỏ u vú phức tạp hơn, xâm lấn nhiều hơn cần nhiều thời gian để phục hồi hơn.
- Tốc độ của quá trình chữa lành tự nhiên của cơ thể, điều này ảnh hưởng đến việc mổ u vú bao lâu thì lành?
- Chăm sóc sau phẫu thuật.
Thông thường, cắt u vú mất khoảng 2 - 4 tuần để vết mổ lành bên ngoài và vài tuần để lành vết thương bên trong.
Thời gian lành vết thương sau khi mổ u vú chi tiết
Như vậy, thời gian lành vết thương sau khi mổ u vú có thể khác nhau, tùy thuộc vào loại thủ thuật được thực hiện và các yếu tố riêng lẻ như tuổi tác, sức khỏe tổng thể, kích thước và vị trí của khối u. Thời gian phục hồi chung hàng tuần đối với hầu hết người bệnh sẽ như sau.
1. Giai đoạn sớm
Giai đoạn này được xác định từ 0 - 2 tuần sau thủ thuật. Trong tuần đầu tiên sau phẫu thuật, người bệnh có thể cảm thấy đau, sưng tấy, bầm tím và khó chịu ở vùng điều trị. Điều quan trọng là phải dùng thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm được kê đơn để kiểm soát cơn đau, ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm sưng tấy ở vú. Đồng thời, người bệnh nên tránh nâng vật nặng hoặc tham gia các hoạt động thể chất vất vả.
Đến tuần thứ 2, người bệnh vẫn có thể cảm thấy khó chịu và sưng tấy ở vùng phẫu thuật. Bác sĩ có thể cho phép các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, nhưng vẫn nên tránh nâng vật nặng và các bài tập nặng. Người bệnh sẽ được hẹn tái khám vào tuần thứ 2 để bác sĩ theo dõi quá trình hồi phục và cắt chỉ nếu có. Thông thường, đối với trường hợp nhẹ, khối u vú nhỏ, vết thương có thể lành lại trong tuần thứ 2.
2. Giai đoạn phục hồi
Từ tuần thứ 3 trở đi, vết mổ sẽ bắt đầu lành và bác sĩ sẽ khuyên người bệnh nên sử dụng gel hoặc kem silicone để giảm sẹo. Khi này, người bệnh vẫn có thể cảm thấy đau nhẹ và khó chịu ở vùng điều trị. Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều lượng thuốc giảm đau cho phù hợp. Bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh tăng dần hoạt động, như đi bộ và làm các công việc nhà cơ bản. Vẫn nên tránh các hoạt động vất vả và nâng vật nặng.
Vết mổ hầu như sẽ lành trong vòng 4 - 6 tuần và cảm giác khó chịu sẽ ở mức độ nhẹ. Khi này, người bệnh có thể thoải mái hơn trong hầu hết các hoạt động bình thường, nhưng vẫn cần tránh nâng vật nặng và các bài tập cường độ cao cho đến khi bác sĩ chấp thuận. Một lần tái khám khác sẽ được lên lịch trong giai đoạn này để theo dõi tiến trình và xem liệu vết thương sau mổ u vú có lành lại đúng cách hay không.
3. Giai đoạn hồi phục hoàn toàn
Từ tuần thứ 6 trở đi được xem là giai đoạn phục hồi hoàn toàn sau mổ u vú. Sau khi tái khám, bác sĩ đánh giá tình trạng phục hồi của người bệnh để biết chắc chắn vết thương lành lại đúng cách. Giai đoạn từ 6 tuần trở đi sau khi mổ u vú, người bệnh có thể trở lại với các hoạt động bình thường, một cách thoải mái. Tuy nhiên, vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ nếu muốn tham gia các hoạt động mạnh, vất vả.
Yếu tố ảnh hưởng tới thời gian lành sau khi mổ u vú
Mổ u vú bao lâu thì lành? Trước khi đưa ra câu trả lời phù hợp cho từng tình trạng bệnh, bác sĩ điều trị cần cân nhắc đến các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian lành sau mổ như: phương pháp phẫu thuật, thể trạng và cơ địa của người bệnh.
1. Phương pháp phẫu thuật
Phương pháp phẫu thuật là một trong những yếu tố quyết định đến việc mổ u vú bao lâu thì lành. Thông thường, quá trình lành vết thương ở da không bị cản trở và diễn ra suôn sẻ, dễ dàng đóng vết thương. Khâu thẩm mỹ sau phẫu thuật tạo ra quá trình sửa chữa giúp khôi phục tính toàn vẹn của bề mặt cơ bằng cách tạo ra vết sẹo đàn hồi và ổn định.
Quá trình thực hiện và chiến lược phẫu thuật có tác động đến quá trình lành vết thương. Bằng cách xem xét các nguyên tắc phẫu thuật cơ bản, như vật liệu khâu thích hợp, kỹ thuật khâu và thời gian, có thể tạo ra các điều kiện tối ưu để chữa lành vết thương. Các vết thương có thể được phân biệt thành vết thương sạch, vết thương sạch - nhiễm, vết thương bị nhiễm trùng và vết thương bẩn, dựa trên mức độ xâm lấn hoặc nhiễm trùng. Hơn nữa, có sự phân biệt giữa vết thương cấp tính và mãn tính. Vết thương mãn tính là những vết thương tồn tại lâu hơn 4 - 6 tuần.
Cần thận trọng để tránh nhiễm trùng vết mổ trong quá trình xử lý vết thương bằng cách duy trì điều kiện làm việc vô trùng, sử dụng kỹ thuật kháng khuẩn và thực hiện các nguyên tắc sử dụng kháng sinh trước phẫu thuật. Việc cắt u vú hoặc bất kỳ khối u nào đó đều có ảnh hưởng đến quá trình đóng vết thương thành công. Trong trường hợp vết mổ bị nhiễm trùng, việc cắt bỏ chúng sẽ loại bỏ các mô hoại tử, tế bào lão hóa và không di chuyển, vi khuẩn và các vật thể lạ cản trở quá trình lành vết thương.
2. Tình trạng sức khỏe
Tình trạng sức khỏe cũng là yếu tố ảnh hưởng đến thời gian hồi phục, đây cũng là yếu tố cần được cân nhắc trước khi bác sĩ đưa ra câu trả lời khi người bệnh hỏi mổ u vú bao lâu thì lành. Có thể kể đến các tình trạng sức khỏe sau đây:
- Tuổi tác: người bệnh cao tuổi có thời gian lành vết thương lâu hơn và phản ứng miễn dịch với vết thương giảm.
- Căng thẳng: áp lực do bất động (do giường, xe lăn hoặc thậm chí là giày không vừa vặn) có thể hạn chế lưu lượng máu và khả năng chữa lành vết thương tự nhiên của cơ thể.
- Mô hoại tử: da chết xung quanh vết thương có thể ngăn máu đến vết thương, cản trở quá trình chữa lành.
- Thuốc: thuốc chống viêm (như Advil hoặc Aleve) làm giảm phản ứng viêm cần thiết để giúp da bắt đầu tái tạo tế bào.
- Hệ thống miễn dịch yếu: các bệnh, bao gồm tiểu đường và thiếu máu, hạn chế quá trình lành vết thương vì chúng làm suy yếu hệ thống miễn dịch.
- Dinh dưỡng kém: để chữa lành vết thương, cơ thể cần được cung cấp vitamin, protein và khoáng chất. Thiếu những gì cơ thể cần để tự chữa lành sẽ làm giảm năng suất của quá trình tái tạo mô, tế bào.
- Chất kích thích: sử dụng quá nhiều rượu và hút thuốc làm hạn chế quá trình lành vết thương và làm trầm trọng thêm các tình trạng khác ngăn cản quá trình lành vết thương thông thường.
Cho nên, nếu người bệnh sau phẫu thuật u vú mắc các tình trạng sức khỏe trên, sẽ ảnh hưởng đến tốc độ làm lành vết thương của cơ thể.
3. Cơ địa từng người
Ở người trưởng thành, quá trình lành vết thương tối ưu bao gồm các yếu tố sau: cầm máu nhanh; tình trạng viêm thích hợp; biệt hóa, tăng sinh và di chuyển tế bào trung mô đến vị trí vết thương; sự hình thành mạch phù hợp; tái tạo biểu mô nhanh chóng (tái phát triển mô biểu mô trên bề mặt vết thương); và sự tổng hợp, liên kết ngang và liên kết thích hợp của collagen để cung cấp sức mạnh cho mô chữa lành. Cơ địa người bệnh có tác động đến quá trình chữa lành sau phẫu thuật u vú.
Giai đoạn cầm máu đầu tiên bắt đầu ngay sau khi phẫu thuật kết thúc, vết thương xuất hiện với sự co thắt mạch máu và hình thành cục máu đông fibrin. Cục máu đông và mô vết thương xung quanh giải phóng các cytokine gây viêm và các yếu tố tăng trưởng như yếu tố tăng trưởng biến đổi (TGF)-β, yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu (PDGF), yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi (FGF) và yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGF) và thuốc được sử dụng trong quá trình phẫu thuật.
Sau khi kiểm soát được tình trạng chảy máu, các tế bào viêm sẽ di chuyển vào vết thương và thúc đẩy giai đoạn viêm, được đặc trưng bởi sự xâm nhập tuần tự của bạch cầu trung tính, đại thực bào và tế bào lympho. Chức năng quan trọng của bạch cầu trung tính là thanh lọc các vi khuẩn xâm nhập và mảnh vụn tế bào ở vùng vết thương, mặc dù các tế bào này cũng tạo ra các chất như protease và các loại oxy phản ứng (ROS), gây thêm một số tổn thương từ bên ngoài.
Chính vì thế, những người có cơ địa sẹo, mắc các rối loạn đông máu, cơ địa gây viêm, có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình cầm máu, viêm, biệt hóa và tăng sinh, tái tạo mô,… để chữa lành vết thương sau phẫu thuật.
Chăm sóc và theo dõi sau khi mổ u vú giúp nhanh hồi phục
Chăm sóc và theo dõi sau khi mổ u vú giúp vết thương lành nhanh và đẩy nhanh quá trình hồi phục. Điều này bao gồm: vệ sinh vết mổ để tránh nhiễm trùng, chế độ dinh dưỡng đầy đủ và hoạt động thể chất phù hợp.
1. Vệ sinh vết mổ
Vệ sinh vết mổ đúng cách, đảm bảo vết thương không bị nhiễm trùng, bội nhiễm. Từ đó, góp phần thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương. Vệ sinh vết thương bằng Oxy Già 3%, dung dịch sát khuẩn Povidon-Iod HD 10%,… Sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ có những hướng dẫn cụ thể hơn về vệ sinh vết mổ, tùy vào từng trường hợp.
2. Chế độ dinh dưỡng
Về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh sau khi mổ u vú, bác sĩ khuyên nên ăn protein ít chất béo, như gà nướng và cá nướng, thay vì thịt đỏ, thịt ba chỉ, xúc xích hoặc các loại thịt giàu chất béo khác. Cố gắng ăn nhiều loại rau và trái cây mỗi ngày. Tránh các loại thịt chế biến sẵn như thịt xông khói, dăm bông, xúc xích, giăm bông và thịt hun khói,… thực phẩm dễ gây viêm khác.
Tìm hiểu thêm: Sau mổ u vú nên ăn gì, kiêng gì để mau hồi phục?
3. Hoạt động thể chất
Sau 2 - 3 tuần mổ u vú người bệnh gần như có thể trở lại làm việc, sinh hoạt như bình thường. Tuy nhiên, việc tập luyện hoặc làm việc, người bệnh không nên gắng sức, không làm các công việc nặng nhọc, vất vả vì dễ làm rách vết thương và dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Tình trạng sau khi mổ u vú cần gặp bác sĩ
Sau khi mổ u vú, người bệnh cần đến gặp bác sĩ nếu thấy xuất hiện các tình trạng sau:
- Có các triệu chứng nhiễm trùng, như: Đau ngày càng tăng, sưng tấy, nóng hoặc đỏ.
- Các vệt đỏ dẫn ra từ vết mổ.
- Cơn đau ngực vẫn không thuyên giảm.
Bác sĩ sẽ đánh giá quá trình lành vết thương và xử lý các vùng nhiễm trùng, tránh để tình trạng này lan rộng, gây nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh.
Các lưu ý khác sau khi mổ u vú giúp cơ thể mau lành hơn
1. Chăm sóc vết mổ tại nhà
Chăm sóc vết mổ tại nhà hạn chế nguy cơ nhiễm trùng, bội nhiễm, giúp vết thương sau khi mổ u vú lành nhanh hơn. Dùng miếng gạc hoặc vải mềm để lau vùng da xung quanh vết thương bằng cách:
- Sử dụng dung dịch muối thông thường (nước muối) hoặc nước xà phòng nhẹ.
- Ngâm miếng gạc hoặc vải vào dung dịch nước muối hoặc nước xà phòng rồi thoa hoặc lau nhẹ lên da.
- Cố gắng loại bỏ tất cả dịch tiết ra và máu khô hoặc các chất khác có thể tích tụ trên da.
- Không sử dụng chất tẩy rửa da, rượu, peroxide, i-ốt hoặc xà phòng có hóa chất kháng khuẩn. Những thứ này có thể làm hỏng mô vết thương và làm chậm quá trình lành vết thương.
2. Lịch trình dùng thuốc
Sau khi mổ, người bệnh sẽ được kê đơn thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau,… để chống lại nhiễm trùng, thúc đẩy quá trình tái tạo, sửa chữa các mô tế bào, giảm các triệu chứng khó chịu sau phẫu thuật. Chính vì vậy, người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, điều này sẽ giúp vết thương nhanh lành hơn.
3. Tư thế ngủ
Tư thế ngủ an toàn, phù hợp nhất sau khi mổ là nằm ngửa với phần thân trên hơi cao. Tư thế này thường đạt được bằng cách ngủ trên ghế tựa hoặc với một chồng gối, có thể làm giảm sưng và đau nhức ngực.
4. Hạn chế vận động mạnh
Trong 1 tuần đầu tiên sau phẫu thuật u vú, bác sĩ khuyên người bệnh tốt nhất nên hạn chế vận động. Đến tuần thứ 2, người bệnh có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng. Tuy nhiên, không nên tập luyện các bài tập quá mạnh hoặc vất vả quá sớm sau phẫu thuật. điều này có thể gây bất lợi cho quá trình chữa lành của cơ thể. Tập luyện quá sức và quá sớm có thể dẫn đến bầm tím, sưng tấy, tích tụ chất lỏng, tách vết thương và có thể bị nhiễm trùng.
5. Quần áo
Người bệnh cần mặc quần áo rộng, tốt nhất nên chọn áo sơ mi, pijama,… tránh mặc áo thun, các loại áo khiến người bệnh phải vươn tay lên khi cởi ra. Điều này dễ kéo dãn vết mổ, khiến người bệnh thấy đau, lâu lành vết thương.
Hy vọng với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp giải thắc mắc mổ u vú bao lâu thì lành. Nhìn chung, các trường hợp mổ u vú sau 2 tuần đều bắt đầu lành lại và mất khoảng 6 tuần để người bệnh hồi phục hoàn toàn.
